OGÓLNY OPIS:

Zgodnie z art. 83a ust. 1 ustawy o ochronie przyrody usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta na wniosek posiadacza nieruchomości lub właściciela urządzeń, o których mowa w art.49 § 1 Kodeksu cywilnego. Jeżeli posiadacz nieruchomości nie jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym, do wniosku dołącza się zgodę jej właściciela.
Zgoda właściciela gruntu nie jest wymagana w przypadku wniosku złożonego przez:
-użytkownika wieczystego nieruchomości;

-posiadacza o nieuregulowanej sytuacji prawnej;

-spółdzielni mieszkaniowej;

-wspólnoty mieszkaniowej, w której właściciele lokali powierzyli zarząd nieruchomością wspólną zarządowi;

-zarządcy nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa.
Zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków wydaje wojewódzki konserwator zabytków.
Zgodnie z art. 90 ustawy o ochronie przyrody czynności, o których mowa w art. 83 - 89, w zakresie, w jakim wykonywane są one przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, w odniesieniu do nieruchomości będących własnością gminy, wykonuje starosta. Jeżeli prezydent miasta na prawach powiatu sprawuje funkcję starosty, czynności, o których mowa w ust. 1, wykonuje marszałek województwa.
Zgodnie z art. 86 ust.1 ustawy o ochronie przyrody nie nalicza się opłat za usunięcie:
-drzew lub krzewów, na których usunięcie nie jest wymagane zezwolenie;

-drzew lub krzewów, jeżeli usunięcie jest związane z odnową i pielęgnacją drzew rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków;

-drzew lub krzewów, które zagrażają bezpieczeństwu ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych lub funkcjonowaniu urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego;

-drzew lub krzewów, które zagrażają bezpieczeństwu ruchu drogowego lub kolejowego albo bezpieczeństwu żeglugi;

-drzew lub krzewów w związku z przebudową dróg publicznych lub linii kolejowych;

-drzew, których obwód pnia mierzony na wysokości 130 cm nie przekracza:
- 120 cm – w przypadku topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
- 80 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew; w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania innego niż rolnicze, zgodnego z przeznaczeniem terenu, określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
-krzewu lub krzewów rosnących w skupiskach, pokrywających grunt o powierzchni do 50 m², w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania innego niż rolnicze, zgodnego z przeznaczeniem terenu, określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;

-drzew lub krzewów w związku z zabiegami pielęgnacyjnymi drzew lub krzewów na terenach zieleni;

-drzew lub krzewów, które obumarły lub nie rokują szansy na przeżycie, z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości;

-topoli o obwodzie pnia mierzonym na wysokości 130 cm wynoszącym powyżej 100 cm, nienależących do gatunków rodzimych, jeżeli zostaną zastąpione w najbliższym sezonie wegetacyjnym drzewami innych gatunków;

-drzew lub krzewów, jeżeli usunięcie wynika z potrzeb ochrony roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową lub ochrony siedlisk przyrodniczych;

-drzew lub krzewów z grobli stawów rybnych;

-drzew lub krzewów, jeżeli usunięcie jest związane z regulacją i utrzymaniem koryt cieków naturalnych, wykonywaniem i utrzymaniem urządzeń wodnych służących kształtowaniu zasobów wodnych oraz ochronie przeciwpowodziowej w zakresie niezbędnym do wykonania i utrzymania tych urządzeń;

-drzew lub krzewów usuwanych z terenu poligonów lub placów ćwiczeń, służących obronności państwa.
Przepisów ustawy o ochronie przyrody dotyczących wydawania zezwoleń na usuwanie drzew i krzewów, naliczania opłat i wymierzania kar nie stosuje się do:
-krzewu lub krzewów rosnących w skupisku, o powierzchni do 25 m²;

-krzewów na terenach pokrytych roślinnością pełniącą funkcje ozdobne, urządzoną pod względem rozmieszczenia i doboru gatunków posadzonych roślin, z wyłączeniem krzewów w pasie drogowym drogi publicznej, na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz na terenach zieleni;

-drzew, których obwód pnia na wysokości 5 cm nie przekracza:
- 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego,
- 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
- 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew;
-drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej (właściciel nieruchomości jest obowiązany dokonać zgłoszenia zamiaru usunięcia drzew );

-drzew lub krzewów usuwanych w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego;

-drzew lub krzewów na plantacjach lub w lasach w rozumieniu ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach;

-drzew lub krzewów owocowych, z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub na terenach zieleni;

-drzew lub krzewów usuwanych w związku z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych lub zoologicznych;

-drzew lub krzewów usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu z obszarów położonych między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego, z wałów przeciwpowodziowych i terenów w odległości mniejszej niż 3 m od stopy wału;

-drzew lub krzewów, które utrudniają widoczność sygnalizatorów i pociągów, a także utrudniają eksploatację urządzeń kolejowych albo powodują tworzenie na torowiskach zasp śnieżnych, usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu;

-drzew lub krzewów stanowiących przeszkody lotnicze, usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu;

-drzew lub krzewów usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu ze względu na potrzeby związane z utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych szczegółowych;

-drzew lub krzewów usuwanych z obszaru parku narodowego lub rezerwatu przyrody nieobjętego ochroną krajobrazową;

-drzew lub krzewów usuwanych w ramach zadań wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych parku narodowego lub rezerwatu przyrody, planu ochrony parku krajobrazowego, albo planu zadań ochronnych lub planu ochrony dla obszaru Natury 2000;

-prowadzenia akcji ratowniczej przez jednostki ochrony przeciwpożarowej lub inne właściwe służby ustawowo powołane do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia;

-drzew lub krzewów stanowiących złomy lub wywroty usuwanych przez:
- Jednostki ochrony przeciwpożarowej, jednostki sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, właścicieli urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1Kodeksu cywilnego, zarządców dróg, zarządców infrastruktury kolejowej, gminne lub powiatowe jednostki oczyszczania lub inne podmioty działające w tym zakresie na zlecenie gminy lub powiatu,
- Inne podmioty lub osoby, po przeprowadzeniu oględzin przez organ właściwy do wydania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów, potwierdzających, że drzew lub krzewów stanowią złom lub wywrot;
-drzew lub krzewów należących do gatunków obcych, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 120 ust. 2f., zezwolenie na sprowadzanie do kraju, hodowanie, rozmnażanie i sprzedaż roślin, zwierząt lub grzybów gatunków obcych zagrażających rodzimym gatunkom lub siedliskom przyrodniczym, określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym.
Zezwolenie na usunięcie drzew w obrębie pasa drogowego drogi publicznej, z wyłączeniem obcych gatunków topoli, wydaje się po uzgodnieniu z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska.
Zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu na obszarach objętych ochroną krajobrazową, w granicach Parku Narodowego albo rezerwatu przyrody wydaje się po uzgodnieniu z dyrektorem Parku Narodowego albo Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska.

WYMAGANE DOKUMENTY:

Wypełniony formularz wniosku.
Oświadczenie o posiadanym tytule prawnym władania nieruchomością albo oświadczenie o posiadanym prawie własności urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego (dotyczy jedynie właściciela urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu Cywilnego).
Oświadczenie o udostępnieniu informacji, o której mowa w art. 83 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody (dotyczy spółdzielni mieszkaniowych i wspólnot mieszkaniowych).
Zgoda właściciela terenu, jeżeli wnioskodawca nie jest właścicielem, użytkownikiem wieczystym, Spółdzielnią Mieszkaniową, Wspólnotą Mieszkaniową, Zarządcą Skarbu Państwa, lub posiadaczem nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym.
Zgoda pozostałych współwłaścicieli nieruchomości w przypadku występowania współwłaścicieli nieruchomości.
Rysunek, mapę albo wykonany przez projektanta posiadającego odpowiednie uprawnienia budowlane projekt zagospodarowania działki lub terenu w przypadku realizacji inwestycji, dla której jest on wymagany zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane – określające usytuowanie drzewa lub krzewu w odniesieniu do granic nieruchomości i obiektów budowlanych istniejących lub projektowanych na tej nieruchomości;
Projekt planu wykonania nasadzeń zastępczych lub przesadzenia drzew lub krzewów, jeżeli są planowane, wykonany w formie rysunku, mapy lub projektu zagospodarowania terenu w przypadku inwestycji (nasadzenia zastępcze rozumiane jako posadzenie drzew lub krzewów, w liczbie nie mniejszej niż liczba usuwanych drzew lub o powierzchni nie mniejszej niż powierzchnia usuwanych krzewów, stanowiących kompensacje przyrodniczą za usuwane drzewa i krzewy w rozumieniu art. 3 pkt 8 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. – Prawo ochrony środowiska) z podaniem:
                        -       liczby, gatunku lub odmiany drzew lub krzewów,

                        -      miejsca wykonania,

                        -       terminu wykonania nasadzeń lub przesadzenia.
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach albo postanowienie w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia w zakresie oddziaływania na obszar Natura 2000, w przypadku realizacji przedsięwzięcia, dla którego wymagane jest ich uzyskanie zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, oraz postanowienie uzgadniające wydawane przez właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska w ramach ponownej oceny oddziaływania na środowisko, jeżeli jest wymagana lub została przeprowadzona na wniosek realizującego przedsięwzięcie;
Zezwolenie w stosunku do gatunków chronionych na czynności podlegające zakazom określonym w art. 51 ust. 1 pkt 1–4 i 10 oraz w art. 52 ust. 1 pkt 1, 3, 7, 8, 12, 13 i 15, jeżeli zostało wydane.
Inwentaryzacja drzew i krzewów w przypadku większej ich liczby.
Pełnomocnictwo - w przypadku ustanowienia pełnomocnika (oryginał lub urzędowo poświadczony odpis) wraz z dowodem uiszczenia stosownej opłaty.

SPOSÓB DOSTARCZENIA DOKUMENTÓW:

Wymagane dokumenty należy dostarczyć do urzędu na jeden z poniższych sposobów:
Przesłać drogą elektroniczną przy pomocy skrzynki kontaktowej PeUP - opatrując dokumenty kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.
Przesłać pocztą tradycyjną (dla celów dowodowych zaleca się przesłanie listem poleconym) na adres Urząd Miasta Piekary Śląskie, 41-940 Piekary Śląskie ul. Bytomska 84.
Złożyć bezpośrednio w urzędzie w Punkcie Informowania Mieszkańców: parter Urzędu Miasta ul. Bytomska 84 oraz parter Urzędu Miasta ul. Bytomska 92, w godz. pracy poniedziałek 7.30 – 17.00, wtorek-czwartek 7.30- 15.30, piątek 7.30- 14.00.
Dokumenty do wglądu okazuje się urzędnikowi prowadzącemu sprawę przy składaniu wniosku. Dokumenty przesłane do wglądu pocztą tradycyjną - po dokonaniu czynności urzędowych - zostaną odesłane na wskazany adres.
Dokumenty, które mają być dostarczone w oryginałach lub uwierzytelnionych kopiach należy złożyć bezpośrednio w urzędzie lub przesłać pocztą tradycyjną.
W przypadku braków formalnych w dostarczonych dokumentach Wnioskodawca zostanie pisemnie wezwany do ich uzupełnienia w terminie nie krótszym niż siedem dni .

OPŁATY:

Wniosek jest wolny od opłat.
Opłata skarbowa za złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii: 17 PLN. Z opłaty zwolnione są pełnomocnictwa udzielane: małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu lub rodzeństwu albo gdy mocodawcą jest podmiot zwolniony od opłaty skarbowej.
Opłatę w wymaganej wysokości należy wpłacić na konto urzędu przelewem, przekazem pocztowym lub bezpośrednio w kasie urzędu.
Kasa Urzędu Miasta Piekary Śląskie (ul. Bytomska 84, pokój nr 1, godz. pracy: poniedziałek 7.30 – 16.30, wtorek - czwartek 7.30 - 15.00, piątek 7.30 – 13.30)

Rachunek bankowy Urzędu Miasta Piekary Śląskie: PKO Bank Polski SA Nr 08 1020 2313 0000 3802 0556 3566.
Koszty fizycznego usunięcia ponosi wnioskodawca.

TERMINY I SPOSÓB ZAŁATWIENIA SPRAWY:

Decyzja o zezwoleniu na usunięcie drzew lub krzewów lub decyzja o odmowie wydania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów wydawane są bez zbędnej zwłoki. Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym - w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania.
Dokument może być odebrany przez Wnioskodawcę:

poprzez pocztę tradycyjną.
osobiście w siedzibie Urzędu: Referat Ochrony Środowiska ul. Bytomska 92, pokój nr 104
I piętro w godzinach pracy Urzędu: poniedziałek 7.30-17.00, wtorek-czwartek 7.30-15.30, piątek 7.30-14.00.
elektronicznie przy pomocy skrzynki kontaktowej PeUP (www.sekap.pl).

INFORMACJE NA TEMAT PRZEBIEGU SPRAWY:

Informacje na temat przebiegu sprawy można uzyskać kontaktując się osobiście lub telefonicznie: Urząd Miasta Piekary Śląskie, ul. Bytomska 92, Wydział Ochrony Środowiska, Gospodarki Odpadami i Rolnictwa pok. 104 – I piętro, tel 32 3939 391 w godzinach pracy Urzędu: poniedziałek 7.30 – 17.00, wtorek - czwartek 7.30- 15.30, piątek 7.30- 14.00.
Elektronicznie przy pomocy skrzynki kontaktowe PeUP (www.sekap.pl). W celu skorzystania z elektronicznej drogi wymiany dokumentów należy posiadać założoną skrzynkę kontaktową w PeUP i być zalogowanym.

TRYB ODWOŁAWCZY:

Odwołanie wnosi się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w terminie 14 dni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia, za pośrednictwem organu, który to rozstrzygnięcie wydał. Odwołanie należy złożyć na jeden z poniższych sposobów:
-Przy pomocy formularza elektronicznego - Odwołanie dostępnego w dziale Inne, poprzez skrzynkę kontaktową PeUP, opatrując dokument kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.

-Przesłać pocztą tradycyjną (dla celów dowodowych zaleca się przesłanie listem poleconym).

-Bezpośrednio w siedzibie Urzędu w godzinach jego pracy.
O zachowaniu terminu decyduje data złożenia odwołania w Urzędzie lub data jego nadania w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego.
Wniesienie odwołania jest wolne od opłat.
W trakcie biegu terminu do wniesienia odwołania strona może zrzec się prawa do wniesienia odwołania wobec organu administracji publicznej, który wydał decyzję.
Z dniem doręczenia organowi administracji publicznej oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania przez ostatnią ze stron postępowania, decyzja staje się ostateczna i prawomocna, co oznacza, iż decyzja podlega wykonaniu i brak jest możliwości zaskarżenia decyzji.

SKARGI I WNIOSKI:

Skargi i wnioski związane z pracą urzędu można składać na jeden z poniższych sposobów:
Pisemnie przy pomocy formularza elektronicznego Skarga lub Wniosek dostępnego w dziale Inne, poprzez skrzynkę kontaktową PeUP.
-Pisemnie pocztą tradycyjną na adres: Urząd Miasta Piekary Śląskie, 41-940 Piekary Śląskie ul. Bytomska 84.

-Pisemnie bezpośrednio w Urzędzie w Punkcie Informowania Mieszkańców (parter Urzędu Miasta ul. Bytomska 84 oraz parter Urzędu Miasta ul. Bytomska 92 w godzinach pracy urzędu : poniedziałek 7.30 – 17.00, wtorek- czwartek 7.30- 15.30, piątek 7.30 - 14.00.

-Ustnie bezpośrednio u wyznaczonego pracownika Urzędu.

-Skargi i wnioski przyjmuje Prezydent Miasta Piekary Śląskie lub osoby upoważnione, w każdy poniedziałek w godzinach od 13.00 do 17.00 w Urzędzie Miasta Piekary Śląskie, ul. Bytomska 84, pokój nr 210, nr tel: 32 3939 358.
Skargi i wnioski są wolne od opłat.

INFORMACJE DODATKOWE:

Na wniosek, złożony w ciągu 14 dni od dnia, w którym decyzja w sprawie ustalenia wysokości opłaty za usunięcie drzew i/lub krzewów stała się ostateczna, opłatę można rozłożyć na raty lub przesunąć termin jej płatności, na okres nie dłuższy niż 3 lata, jeżeli przemawia za tym sytuacja materialna Wnioskodawcy.
W celu uzyskania decyzji o rozłożeniu na raty bądź przesunięciu terminu płatności należy złożyć stosowny wniosek. Decyzje w sprawach rozłożenia opłaty na raty lub przesunięcia terminu płatności podejmuje organ wydający zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów.
Jeżeli zaległości płatności rat wyniosą równowartość trzech kolejnych rat, uiszczenie opłaty staje się wymagane w całości.

PODSTAWA PRAWNA:

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 55 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1546 z późn. zm.).

PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH

Zgodnie z art. 13 ust. 1 i 2 ogólnego Rozporządzenia o ochronie danych nr 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. (zwanego dalej RODO), informuję iż:

Administratorem Pani/Pana danych osobowych jest Prezydent Miasta Piekary Śląskie z siedzibą przy ul. Bytomskiej 84, 41-940 Piekary Śląskie, tel. +48 (32) 39-39-411 (centrala); e-mail: um@piekary.pl, bip.piekary.pl.
Wyznaczony został inspektor ochrony danych, z którym można się skontaktować w sprawach ochrony swoich danych osobowych pod adresem e-mail: dane.osobowe@piekary.pl lub pisemnie na adres siedziby Administratora wskazany powyżej.
Pani/Pana dane będą przetwarzane w celu wydania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów na podstawie art. 6 ust. 1 lit. c RODO, w związku z art. 83a ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
Pani/Pana dane osobowe będą ujawniane podmiotom i osobom upoważnionym na podstawie przepisów prawa, operatorowi pocztowemu lub kurierowi, w celu przekazywania korespondencji papierowej oraz podmiotom przetwarzającym:
-LTC Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Pabianickiej 159/161, 93-490 Łódź, której powierzono dane w związku z asystą techniczną elektronicznego systemu obiegu dokumentów w Urzędzie Miasta Piekary Śląskie.
Pani/Pana dane osobowe będą przechowywane przez okres 5 lat zgodnie z postanowieniami Załącznika nr 3 do Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 r. W sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych. Ze względu na inne, szczególne przepisy prawa okres ten może ulec wydłużeniu.
Przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści swoich danych oraz prawo żądania ich sprostowania usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania.
Przysługuje Pani/Panu prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego właściwego ds. ochrony danych osobowych – Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, jeśli uzna Pani/Pan, iż przepisy RODO zostały naruszone.
Podanie przez Panią/Pana danych osobowych jest wymogiem ustawowym, wynikającym z ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Jest Pani/Pan zobowiązany do ich podania, a konsekwencja niepodania danych osobowych będzie niemożność rozpatrzenia wniosku.
Pani/Pana dane osobowe nie będą wykorzystywane do zautomatyzowanego podejmowania decyzji ani profilowania, o którym mowa w art. 22 RODO. Pani/Pana adres poczty elektronicznej lub numer telefonu (jeżeli podano), może zostać wykorzystany do kontaktu w służbowych celach informacyjnych lub wyjaśniających.

Wydanie zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów.